Synagoga
Wielka synagoga w Sokołowie Podlaskim położona była przy ulicy Bóżniczej (obecnie Magistrackiej), na skrzyżowaniu z ulicą Kuśmierską. Jej budowa rozpoczęła się w 1910 r. i trwała przez cały okres międzywojenny. Warto dodać, że w tym miejscu istniała wcześniej mniejsza, prawdopodobnie drewniana synagoga, która została zniszczona w pożarze miasta w tym samym roku. Nowa świątynia została wzniesiona, jako okazały murowany budynek. Jej architektura reprezentuje eklektyczny styl historyzujący, w którym można wyróżnić elementy gotyckie i barokowe, z przewagą tych drugich. Wśród cech barokowych można wymienić horyzontalizm budowli, fasadę z ozdobnymi gzymsami i sztukateriami, obłe kształty i łagodny kąt nachylenia dachu. O cechach gotyckich świadczą wysokie okna, których efekt potęgują jeszcze wertykalne wnęki w których są umieszczone, a także rozety, z witrażami w kształcie gwiazdy Dawida. Sam układ budynku ma cechy trójnawowej bazyliki, pozbawionej transeptu. We wnętrzu znajdowały się dwa rzędy filarów, liczących prawdopodobnie 5 kolumn w każdym. Wśród inspiracji, na których mógł się wzorować architekt synagogi można wymienić takie świątynie jak: katedra w Mediolanie, kościół Il Gesu w Rzymie, a wśród polskich świątyń: archikatedra św. Jana w Warszawie oraz synagoga w Sejnach.
W 1939 r. po wkroczeniu do Sokołowa wojsk niemieckich, Synagoga została zdewastowana i zamieniona na magazyny dla wojska. Sokołowscy Żydzi, po uzyskaniu specjalnego pozwolenia, mogli czasami pomodlić się we wnętrzu. W roku 1943 świątynia została przez władze niemieckie całkowicie zniszczona, prawdopodobnie w wyniku detonacji ładunków wybuchowych.
Makieta synagogi
Zapraszamy do oglądania makiety sokołowskiej Synagogi, która jest prezentowana w hallu biblioteki. Dodatkowo służymy komentarzem historycznym, na temat tego budynku i dziejów społeczności żydowskiej w naszym mieście. Makieta została wykonana w skali 1:50 na podstawie fotografii archiwalnych. Pracę wykonali: Piotr Rybak (pracownik biblioteki) i Krzysztof Flażyński (były pracownik).
Praca nad synagogą
Wnętrze synagogi
Dodatkowo zapraszamy do obejrzenia modelu 3D synagogi, na którym został odtworzony wygląd budynku, jak i wnętrze. Należy zauważyć że nie posiadamy żadnych fotografii z wnętrza synagogi, jednak udało się dotrzeć do jego opisu, na podstawie którego zostało zrekonstruowane. Wizualizacja została wykonana w programie SketchUp. Poniżej prezentujemy Państwu zdjęcia z programu. Wersję 3D można obejrzeć w Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta. Praca nad nim trwała ok. 2-3 miesięcy. Zarówno model komputerowy, jak i makieta są wierną rekonstrukcją synagogi. Zapraszamy.
